Bu gün, 3 sentyabr Rusiyada Terrorla Mübarizədə Həmrəylik Günü qeyd olunur. Rusiya federasiyyasının Prezidenti Vladimir Vladimiroviç Putin qeyd edib ki, bu, Rusiya tarixində ən faciəli tarixlərdən biridir. O, yenidən 2004-cü ilin payızında Beslan məktəbində terror aktı nəticəsində uşaqların, onların valideynlərinin və müəllimlərinin həlak olduğu dəhşətli hadisələrə istinad edir. Əksəriyyəti qadınlar və uşaqlar olmaqla 300-dən çox insan həlak olub. İndi Rusiya yenidən terrorla mübarizədə ön sıralardadır. “O vaxtdan on doqquz il keçdi. Amma dəhşətli hadisələrin ağrıları azalmır və keçməyəcək. Beslandakı qəbiristanlıqda idim. Hissləri sözlə çatdırmaq, kədər və bu faciənin heç vaxt baş vermədiyinə əmin olmaq istəyini ifadə etmək mümkün deyil. Amma o idi. Biz bunu xatırlayırıq”, – Vladimir Vladimiroviç Putin Telegram kanalında yazıb.
Bu anım tədbirində Rusiyanın Stavropol Vilayətində fəaliyyət göstərən “Odlar Yurdu” Azərbaycan Milli Mədəni Mərkəzinin prezidenti Fəxrəddin Yarıyevdə iştirak edib
Fəxrəddin Yarıyev və “Odlar Yurdu” Diaspora Təşkilatı üzvləri bu anı tədbirində Stavropol diyarında abidənin önünə gül dəstələri qoyaraq, Beslan hadisəsinin qurbanlarını və onların ailələrini yad edib, onların əzabını paylaşıb və qurbanların xatirəsinə hörmətini ifadə etmişdilər. Bu kimi tədbirlər, insanların birlikdə gələrək və xatirəni yaşatmaq üçün bir araya gəlməsinin əhəmiyyətini vurğulayır və təhlükəsizlik, insan hüquqları və barış üçün daha böyük bir diqqət çəkirlər.
Rusiyanın Stavropol Vilayətində fəaliyyət göstərən “Odlar Yurdu” Azərbaycan Milli Mədəni Mərkəzinin prezidenti Fəxrəddin Yarıyevin Mediamıza verdiyi maarifləndirici müsahibəni sizlərə təqdim edirik:
Təfərrüatlar:
2004-cü ilin payızında, Rusiyanın Beslan şəhərində yerləşən bir məktəbdə dəhşətli bir terror aktı baş verdi. Bu hadisə, dünya ictimaiyyətinin diqqətini cəlb etdi və böyük bir faciə kimi dəyərləndirildi.
3 sentyabr 2004-cü ilin şənbə günü, çoxsaylı silahlı şəxslər məktəb binasına təcavüz edib və binanı 1.100 nəfərə yaxın insanı rehin götürmüşdü. Rehinə götürülmüş insanların əksəriyyəti uşaqlar və onların valideynləri idi. Terrorçuların tələbləri qarşısında əməliyyat aparılmasının təhlükəli olduğu vurğulanaraq müdafiəsiz qoyulmuşdu.
Daha sonra təcavüzçülər və rehinələr arasında atışma başlandı və bu atışmanın nəticəsində bir çox insan həlak oldu və yaralandı. Qəzalananlar arasında çox sayda uşaq da vardı. Faciə ilə bağlı dəqiq rəqəmlər fərqli qaydalara görə dəyişir, amma bu dəhşətli hadisə zamanı yüzər dəfədən çox insan həlak oldu.
Beslan terror hadisəsi bütün dünyada dərin üzüntü və qınama doğurdu. Bu terror aktı, uşaqların və onların valideynlərinin müəllimlərlə birgə həlak olmasının necə dəhşətli bir faciə olduğunu göstərdi. Bu hadisənin səbəbləri və təşkilatçıları haqqında fərqli mövqelər var, amma həmin hadisənin insanlığa olan böyük bir faciə olduğu şübhəsizdir.
Beslan terror hadisəsinin insanların bütün dünyada üzüntü və təəssüflə yadda qalmasının bir sıra səbəbləri vardır:
- Uşaqların həlak olması: Hadisədə ən diqqət çəkən tərəfi uşaqların da içində olduğu masum insanların həlak olmasıdır. Bu, dünya ictimaiyyətinin daha da üzüntülənməsinə səbəb oldu.
- Qeyri-insani davranışlar: Terrorçuların təcavüz etdikləri insanlara qarşı insanlığa qarşı qayğısız və qeyri-insani davranışları, hadisəni daha da dəhşətli hələ gətirirdi.
- Rusiya üçün böyük faciə: Bu hadisə, Rusiyanın müstəqil müstəqil istənilən ölkə üçün böyük bir faciə oldu və ölkənin iç işlərində daha da müstəqil olduğu şübhəsizdir.
- Uluslararası reaksiya: Dünya liderləri və bir çox ölkənin və beynəlxalq təşkilatların rəsmiləri hadisəni qınadılar və terrorizmi kəskin şəkildə müqavimət etməyə çağırdılar.
- Beynəlxalq terrorizmin vurğulanması: Bu hadisə, dünya ictimaiyyətinin beynəlxalq terrorizmin real təhlükəsini vurğuladı və bir daha bu kimi hadisələrin qarşısının alınması üçün dünya ictimaiyyəti və liderləri arasında daha böyük bir birgə əmək göstərməyə səbəb oldu.
Bu dəhşətli hadisə, insanlığın güvənliyi və terrorizmə qarşı mübarizənin əhəmiyyətini bir daha yaddaşa saldı. Beslan hadisəsi, dövrün ən böyük terror aktlarından biri kimi qeydə alınıb və insanların həyatını pozan bu cür təxribatların qarşısının alınması üçün daha geniş bir dünya ictimaiyyəti birliyinin tələb edilməsinə səbəb oldu.
Beslan’dakı terror hadisəsi sonrası gələn bəzi inkişaflar və dəyişikliklər də oldu:
- Rusiyanın terrorla mübarizə siyasəti: Rusiyanın bu hadisənin ardından terrorla mübarizəsi daha da sərtləşdi. Ülke, terrorçulara və terror təşkilatlarına qarşı daha aktif tədbirlər görməyə başladı.
- Terrorun dünya əhəmiyyəti: Beslan hadisəsi, dünya ictimaiyyəti üçün terror təhlükəsinin bir daha dərin anlaşılmasına səbəb oldu. Dünya dövlətləri daha yaxşı təşkilatlanmış bir biçimdə terrorla mübarizə üçün daha çox birgə iş görməyə başladılar.
- Təhsil müəssisələrində təhlükəsizlik tədbirləri: Beslan hadisəsi sonrası, dünya geniş təhsil müəssisələrində daha böyük təhlükəsizlik tədbirləri və qoruma önəmləri görməyə başladı. Bu, tələbələrin və müəllimlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün daha böyük fokusla təşkil olunan tədbirlər deməkdir.
- Dünya terrorizmə qarşı birgə iş: Beslan hadisəsi, dünya liderlərinin terrorizmə qarşı birgə iş görməyə daha böyük qərarlılığını nümayiş etdirdi. Böyük güclər və beynəlxalq təşkilatlar daha sıx əmək birliyi təşkil etmək üçün daha böyük bir iradə göstərdilər.
Beslan terror hadisəsi insanların həyatlarını pozan dəhşətli bir hadisə idi və insanlığın həyatın əhəmiyyətini və təhlükəsizliyini anlamağa kömək etdi. Bu hadisənin nəticələri hələ də dünya siyasəti və terrorla mübarizə sahəsində hiss edilir və insanların daha böyük bir təhlükəsizlik və birgə iş əməliyyatı təşkil etməyə yönəlmələrinə səbəb oldu.
Beslan’dakı terror hadisəsinin ardından dünya ictimaiyyəti tərəfindən görülən başqa bəzi reaksiyalar və tədbirlər də idi:
- Psixoloji yardım və reabilitasiya: Bu hadisənin tanıdığı trauma və psixoloji təsirlər bölgədə yaşayan insanlar və qurbanların ailələri üçün böyük problemlər yaratdı. Bu cür təcavüz və terror hadisələrinin təsirlərinin müalicə edilməsi üçün psixoloji yardım və reabilitasiya proqramları daha geniş bir şəkildə təşkil olundu.
- Terrorizmə qarşı daha geniş siyasi tədbirlər: Beslan hadisəsi, dünya liderlərini terrorizmə qarşı daha effektiv siyasi tədbirlər görməyə səbəb oldu. Buna görə də beynəlxalq əmək birliyi təşkilatları və qlobal siyasi aktörler terrorizmin həllinə daha ciddi yanaşmağa başladılar.
- Öyrənmə və tədqiqat: Beslan hadisəsi, terrorizmin təhlükəsini daha yaxşı anlamağa kömək etdi və bu sahədə tədqiqat və təhsilin artırılmasına səbəb oldu. Tədqiqat mərkəzləri və universitetlər terrorizm və konfliktlərin müəyyən edilməsi və qarşısının alınması üçün daha geniş bir rol oynamağa başladılar.
Beslan’dakı hadisə, insanların həyatının qiymətini və terrorizmə qarşı birgə tədbirlərin önəmini bir daha yaddaşa saldı. Bu dəhşətli hadisənin nəticələri hələ də dünya ictimaiyyətinin siyasi, sosial və psixoloji baxımdan təsirindədir və insanların daha böyük bir təhlükəsizlik və insan hüquqları təminatına yönəlmələrinə səbəb olmuşdur.
Beslan hadisəsinin nəticələri ilə bağlı digər mövqelər və tədbirlər aşağıdakılardır:
- Öyrənənlərin və ebeveynlərin aktivizmi: Beslan hadisəsinin qurbanları olan ailələr və öyrənənlərin çoxu hadisənin ardından aktivistlər və insan haqqı müdafiəçiləri kimi fəaliyyət göstərərək təcavüz və terrora qarşı mübarizədə səslərini yüksəldilər. Onlar, hüquqi cinayətkarlığa görə cəzalandırılması və terrorizmin qarşısının alınması üçün fəaliyyət göstərərək dikkat çəkdilər.
- Terrorla mübarizədə əməliyyatların dəyişdirilməsi: Beslan hadisəsi, təcavüzçülərin taktikalarını və terrorla mübarizənin dərinləşdirilməsini tələb etdi. Hərbi və polis birlikləri, benzin və avtomobil kimi potensial təhlükələri izləmək üçün daha böyük resurslar və taktikaların tətbiqi ilə hazırlaşmağa başladılar.
- Təhlükəsizlik təlimatları və bölgələrarası iş birliyi: Dünya dövlətləri, terror təhlükəsizliyi və təcavüz hallarının qarşısının alınması üçün daha çox təhlükəsizlik təlimatları və bölgələrarası iş birliyi təşkil etməyə başladılar. Bu, terrorizmi hədəf alan təhlükəsizlik siyasətinin koordinasiyasını təmin etmək üçün daha böyük bir diqqətə və təşkilatçılığa səbəb oldu.
- Dünya ictimaiyyətinin təəssüfləri və müraciətləri: Beslan hadisəsi dünya ictimaiyyətini hüzurlandırdı və dünya liderlərini terrorizmin qarşısının alınması və insanların təhlükəsizliyi üçün daha böyük bir əmək birliyinə çağırmağa səbəb oldu. Dünya ictimaiyyəti hadisənin qurbanlarına və onların ailələrinə dəstək və müraciətlərini ifadə etdi.
Beslan hadisəsi, insanların təhlükəsizliyin və hüquqlarının qorunması üçün daha böyük bir təşkilatçılıq və birgə iş birliyini təşvik etdi. Bu dəhşətli hadisənin nəticələri hələ də dünya siyasətini, terrorla mübarizəsi tərzi və insanların hüquqlarının qorunmasını təsir edir və bu sahədə daha geniş bir məsuliyyəti nümayiş etdirməyə səbəb olmuşdur.
Beslan hadisəsinin nəticələri ilə bağlı digər mühüm inkişaflar və tədbirlər:
- Terror aktlarının izlənməsi və istismarının qarşısının alınması: Beslan hadisəsi ilə əlaqədar olaraq, dünya dövlətləri və təşkilatları terror aktlarının izlənməsi və qarşısının alınması üçün daha çox səylər görməyə başladılar. İnterpol və digər təşkilatlar terrorizmə əsaslanan istismarı müəyyən etmək və hadisələrin önünə keçmək üçün daha böyük iş birliyi təşkil edirlər.
- Məktəblərin təhlükəsizlik tədbirləri: Beslan hadisəsi sonrası təhsil müəssisələri dünya çapında daha sıx təhlükəsizlik tədbirləri və planları tətbiq etməyə başladılar. Bu tədbirlər, məktəblərin, tələbələrin və müəllimlərin təhlükəsizliyini artırmağa yönəlmişdir.
- Təbii qayıqların dünyasında dəyişikliklər: Beslan hadisəsi sonrası dünya təbii qayıqlarının nəzərdən keçirilməsi və dəyişdirilməsi prosesləri başladı. Dünya dövlətləri, təbii qayıqların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün daha sıx tədbirlər görməyə başladılar.
- Hüquq-mühafizə tədbirləri: Beslan hadisəsi, hüquq-mühafizə tədbirlərinin gücləndirilməsinə səbəb oldu. İnsanların hüquq-mühafizəsi və qorunması daha çox diqqət və ehtiyatlılıq tələb etdi.
- Bəşəri yardım və insani təşkilatlar: Beslan hadisəsi ilə əlaqədar beşəri yardım və insani təşkilatlar daha böyük bir rol oynamağa başladılar. Onlar, qurbanların və ailelərinin yardımına kömək etmək və onların bəşəri ehtiyaclarını qarşılamaq üçün daha çox fəaliyyət göstərməyə başladılar.
Beslan terror hadisəsi insanların hüquqlarını və təhlükəsizliyini qorumağa və terrorizmin qarşısının alınmasına daha böyük bir diqqət çəkməyə səbəb oldu. Bu hadisənin nəticələri hələ də dünya ictimaiyyətinin güvənliyi, insan hüquqları və terrorizmə qarşı mübarizə siyasəti üzərində təsir edir və insanların daha böyük bir məsuliyyət hissi və birgə iş birliyi üçün daha böyük bir iradə yaratmışdır.
- Mediya və informasiya təşkilatları: Beslan hadisəsi, mediya və informasiya təşkilatlarının terror hadisələrinin örtülmədən açıq şəkildə təqdim edilməsinə daha böyük diqqət və fokus qoymalarına səbəb oldu. Informasiya təşkilatları daha effektiv şəkildə hadisələri izləyib, yayıb və insanlara təhlükəli vəziyyətlər haqqında daha doğru məlumatlar verə bilmək üçün tədbirlər görməyə başladılar.
- Dini liderlərin və icma liderlərin rolunun artması: Beslan hadisəsi, dini liderlərin və icma liderlərin terrorizmi və təcavüzü kəskin şəkildə kınamağa və insanların barış və birləşməsi üçün daha çox çaba göstərməyə səbəb oldu. Dini və icma liderlər, terrorizmin və şiddətin nümayəndələrinə qarşı səslərini yüksəltməklə, insanların bir-birilə daha yaxınlaşmasını təşvik etdilər.
- Çocuq hüquqları və təhlükəsizlik standartları: Beslan hadisəsi, dünya dövlətlərini çocuq hüquqlarının qorunması üçün daha böyük tədbirlər görməyə və təhlükəsizlik standartlarını tətbiq etməyə səbəb oldu. UNİCEF və digər qurumlar bu sahədə daha böyük fəaliyyət göstərərək uşaqların hüquqlarını qorumağa çalışırlar.
- Ölkələrarası dövlət iş birliyi: Beslan hadisəsi, ölkələrarası dövlət iş birliyinin daha da inkişaf etməsinə səbəb oldu. Terrorizmin qarşısının alınması üçün dünya dövlətləri daha çox bir araya gəlir və təhlükəsizlik sahəsində məlumat və təcrübə mübadiləsi daha intensiv şəkildə baş verir.
Beslan hadisəsi insanların təhlükəsizliyi və hüquqlarının qorunmasına daha böyük diqqət çəkməyə və birgə iş birliyini artırmağa səbəb oldu. Bu dəhşətli hadisənin nəticələri dünya ictimaiyyətini və liderlərini hələ də terrorizmə qarşı daha böyük bir mübarizəyə və hüquqların qorunmasına daha böyük bir məsuliyyət hissinə sürükləyir.
- Səyyar terror və özünqəriblənmə: Beslan hadisəsi və digər terror aktları dünya dövlətlərini səyyar terror və özünqəriblənmə hallarına qarşı daha ciddi diqqətə səbəb oldu. Bu tip hadisələrin qarşısının alınması və insanların təhlükəsizliyi üçün daha geniş və daha sıx tədbirlər tətbiq etməyə nail olmağa çalışırlar.
- Təhlükəsizlik təcrübələrinin paylaşılması: Beslan hadisəsi ilə əlaqədar olaraq, ölkələr və təşkilatlar terrorla mübarizə təcrübələrini daha ciddi şəkildə mübadilə etməyə başladılar. Bu, terrorizmin qarşısının alınması üçün daha effektiv yolların tapılmasına kömək edir.
- Geniş informasiya paylaşımı: Beslan hadisəsi sonrası dünya dövlətləri və təşkilatları terror aktları və təhlükəsizlik ilə bağlı daha çox informasiya paylaşımı üçün daha geniş bir çərəzə vurdu. Bu, potensial təhlükələr haqqında daha yaxşı məlumatlanmaq və hərəkət etmək üçün daha effektiv bir yol təmin edir.
- Qlobal təşkilatlar və ictimaiyyətin rolunun artması: Beslan hadisəsi, qlobal təşkilatların, ictimaiyyətin və insan hüquq və təhlükəsizliyin qorunması sahəsində daha böyük bir rol oynamağa başladığını göstərdi. İnsanlar və təşkilatlar terrorizmin qarşısının alınması və hüquq-mühafizə üçün daha da fəaliyyət göstərməyə başladılar.
- Terrorizmə qarşı ideoloji mübarizə: Beslan hadisəsi, dünya liderlərini terrorizmin ideoloji təravətlərinə qarşı mübarizədə daha effektiv bir yolla çalışmağa səbəb oldu. İdeoloji mübarizə və terrorizmin təhlükəsizliyə qarşı təsirini azaldmaq üçün daha böyük bir diqqət və ehtiyatlılıq tələb edir.
Beslan hadisəsi ilə əlaqədar nəticələr hələ də dünya ictimaiyyətində hiss edilir və insanların təhlükəsizliyi və hüquqlarının qorunması üçün daha böyük bir məsuliyyət hissinə səbəb olur. Bu hadisə, terrorizmin qarşısının alınması, təhlükəsizlik tədbirləri və insanların hüquqlarının qorunması sahəsində daha böyük bir birgə iş birliyini təşvik edir.
- Siber təhlükəsizlik: Beslan hadisəsi, siber təhlükəsizlik sahəsində də daha böyük diqqətə səbəb oldu. Terrorçuların informasiya texnologiyalarını istifadə edərək təhlükə yaratmağa cəhd etməsi, dünya dövlətlərini və təşkilatlarını siber təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirməyə məcbur etdi.
- Kadrların təhlükəsizlik tədbirlərinə təşkil olunması: Beslan hadisəsi, təhlükəsizlik sahəsində təlim almış və hazırlanmış kadrların əhəmiyyətini artırdı. Polis, hərbi və təhlükəsizlik qüvvələri, məktəb müəllimləri və sair kadrlar təhlükəsizlik tədbirlərini daha effektiv şəkildə yerinə yetirmək üçün təşkil olunmağa daha böyük bir diqqət qoymağa başladılar.
- Hüquq-mühafizə və insan hüquqlarının dairəvi qorunması: Beslan hadisəsi, hüquq-mühafizə təşkilatlarının və insan hüquqları müdafiəçilərinin insanların hüquqlarını qorumaq və terrorla mübarizə sahəsində daha aktiv rol oynamağa başlamalarına səbəb oldu. İnsanların hüquq-mühafizəsi və dairəvi qorunması üçün daha geniş bir diqqət və resurs ayrıldı.
- Nüvə və bioloji təhlükələrə qarşı qarşıyaqoyucu tədbirlər: Beslan hadisəsi ilə əlaqədar olaraq, dünya dövlətləri bioloji və nüvə təhlükələrinin qarşısının alınması üçün daha ciddi tədbirlər görməyə başladılar. Bu, terrorizmin daha böyük vəziyyətindən qorunmaq və bu tür təhlükələrlə başa çıxmaq üçün daha böyük bir diqqət tələb edir.
Beslan hadisəsi dünya ictimaiyyətini təhlükəsizlik və hüquq-mühafizə sahələrində daha böyük bir diqqət və məsuliyyət hissinə sürükləyir. Bu hadisənin nəticələri dünya dövlətlərini və təşkilatlarını terrorizmin qarşısının alınması və insanların hüquqlarının qorunması üçün daha böyük bir birgə iş birliyini təşvik edir.
- Sosial və mənəvi dəstəyin əhəmiyyəti: Beslan hadisəsi, sosial və mənəvi dəstəyin təhlükəsizlik və buna başa çıxma üçün əhəmiyyətini artırdı. İnsanlar, hadisənin qurbanlarına və ailələrinə sosial yardım və mənəvi dəstək təmin etməyə daha çox qoşulmağa başladılar.
- Müxtəlif millətlərin və mədəniyyətlərin birləşməsi: Beslan hadisəsi, müxtəlif millətlər və mədəniyyətlərin bir araya gələrək terrorizmə qarşı birgə mübarizədə daha böyük bir birgəlik və birləşməsini təşvik etdi. Dünya ictimaiyyəti, fərqli kulturlar və millətlər arasında daha böyük bir dəstəy və anlayışın əhəmiyyətini anladı.
- Krızis və təhlükələrin idarə edilməsi təcrübəsində artım: Beslan hadisəsi, dünya dövlətlərini kriz və təhlükələrin idarə edilməsi təcrübəsini artırmağa səbəb oldu. Bu hadisələrin yönetilməsi, idarə edilməsi və həll edilməsi üçün daha yaxşı təcrübələr və yolların tapılmasına nail olunmağa çalışılır.
- Dünya insan hüquqları təşkilatlarının təhlükəsizlik sahəsində fəaliyyəti: Beslan hadisəsi ilə əlaqədar olaraq, dünya insan hüquqları təşkilatları təhlükəsizlik və terrorla mübarizə sahəsində daha effektiv fəaliyyət göstərməyə başladılar. İnsanların hüquq-mühafizəsi üçün daha böyük bir diqqət və ehtiyatlılıq tələb edir.
Beslan hadisəsi insanların təhlükəsizliyi, hüquqları və yaşayış tərzi üçün daha böyük bir diqqət və məsuliyyət hissinə səbəb olur. Bu hadisənin nəticələri hələ də dünya ictimaiyyətinin siyasi, sosial və humanitar sahədə fəaliyyətini təsir edir və insanların daha böyük bir birgə iş birliyini təşvik edir.
STAT: Bu maarifləndirici açıqlama bir daha sübut edir ki,Rusiyanın Stavropol Vilayətində fəaliyyət göstərən “Odlar Yurdu” Azərbaycan Milli Mədəni Mərkəzinin prezidenti Fəxrəddin Yarıyev həqiqətən vətənini sevən,dövlətini və dövlətçiliyini dəstəkləyən,Azərbaycan Respublikası Prezidentinə layiqli bir xidmətçidir…Bizdə Beynəlxalq informasiya agentliyi olaraq Faxrəddin müəllimə can sağlığı və işlərində uğurlar arzu edirik.
Leave a Reply